Met welke psychologische klachten ga je naar de psycholoog?
Waarmee naar de psycholoog
Je gaat naar een psycholoog als je het gevoel hebt het zelf even niet meer te kunnen. Als je werk je opspeelt, als je je niet goed voelt in hoe je je leven leidt, als je pijn of verdriet hebt, last van een traumatische ervaring. Als je nachten wakker ligt van het piekeren, als je somberheid je opspeelt of als jullie relatie vast lijkt te lopen.
Alle klachten en vragen van je innerlijk leven zijn onderwerp voor een psycholoog.
Wanneer naar de psycholoog?
Nu. Je bent hier. Dat betekent dat je vragen of klachten hebt waar je zelf niet uitkomt. Meer reden heb je niet nodig om ook daadwerkelijk contact op te nemen met een psycholoog.
Soms aarzelen mensen, omdat ze het liefst zelf al willen weten wat voor soort klacht ze hebben, of omdat ze niet weten of het wel erg genoeg is. Laat dat je er alsjeblieft niet van weerhouden contact op te nemen – elke vraag is belangrijk en zelf de diagnose stellen is bijna onmogelijk.
Sowieso adviseer ik je niet te lang te wachten. Klachten van binnen doen hetzelfde als klachten van buiten, ze verergeren als je het op zijn beloop laat.
Als je last hebt van…
Het kan echt lastig zijn om voor jezelf in te zien dat het iets psychisch is. Sommige psychologische klachten lijken zo alledaags – piekeren, slecht slapen, je somber voelen. Je bent je eigen graadmeter, als jij voelt dat het anders is dan gewoonlijk, is dat het signaal.
Bijvoorbeeld: niemand heeft last van een ‘burn-out’. Als je een burn-out hebt, heb je last van ‘onvoorstelbare vermoeidheid’, ‘slecht kunnen slapen’, ‘je moeilijk kunnen concentreren’ of ‘overal tegenop zien’. Maar je kunt ook overgevoelig worden voor licht en geluid, huilbuien hebben, slechter horen en zien wat er om je heen gebeurt. Met dát soort vragen, klachten en gevoelens ga je dus naar een psycholoog. Er zijn dus signalen die je kunnen opvallen. We verdelen ze in de volgende categorieën:
Gevoelens van:
Vastzitten. Een beklemmend gevoel. Er zit geen beweging in. En wat je ook geprobeerd hebt, er komt geen verandering. Je kunt vastzitten in je werk, je relatie, je leven of in jezelf. Vaak gaat dat samen met het gevoel van machteloosheid en soms ook met een algemeen gevoel van matheid, ‘laat maar zitten dan…’.
Angst. En de angst bepaalt je leven een beetje (of heel erg). Je kunt bang zijn voor wat er kan gebeuren – met mensen die je liefhebt, met jezelf. Of voor dingen die mis kunnen gaan: school, werk, relatie. Hoe moet je het zeggen, je bent gewoon bang. Bang voor dingen die kunnen gebeuren; misschien zelfs als je alleen al naar buiten gaat. Of angst om te falen; in je relatie, op school, op je werk. En daarbij, het lijkt wel alsof al die anderen helemaal nergens last van hebben. Dat maakt je, naast angstig, ook nog eens onzeker.
Pijn. Je leeft. Onherroepelijk gaan je dingen overkomen die pijn doen. Dat kun je onmogelijk voorkomen. En dat doet pijn. Nu denk je misschien ‘tja, die pijn hoort bij het leven’, en dat is ook zo. De meeste pijn kun je dan ook zelf, of met dierbaren een plek geven. Maar soms niet. Dan bepaalt de pijn je leven en heb je hulp nodig die te boven te komen.
Er klopt iets niet. Het voelt niet goed. Je bent huilerig. Je piekert. En je kunt de vinger er niet op leggen. Tegelijkertijd ben je bedachtzaam; ‘hoort het er niet gewoon bij?’, ‘ja maar ik heb het toch goed?’ en ‘anderen hebben toch veel grotere problemen. Toch lijkt het elke dag wel een beetje slechter met je te gaan en begin je behoorlijk radeloos te worden.
En dan zijn er nog de duizenden dingen die niet in woorden te vatten zijn. Ik hoop dat ik je hiermee een handreiking heb gegeven om klachten te duiden.
Geen psychologische klacht?
Ja. Zelfs zonder klacht kan een psycholoog veel voor je betekenen. In het dagelijks leven kom je er namelijk nooit aan toe: voor jezelf zorgen. En dan heb ik het niet over uitrusten en leuke dingen doen. Ik heb het over nadenken over je leven, kritisch naar jezelf kijken, kijken wat er beter, mooier, fijner kan. Veel ongemakken ontstaan trouwens omdat we daar nooit aan toe komen. En dan is voorkomen toch beter dan genezen.
Het klinkt in eerste instantie misschien raar, maar ik ben er van overtuigd dat iedereen erbij gebaat is zijn of haar leven van tijd tot tijd kritisch te bestuderen, verbeteren en verrijken.
Meer weten?
Een klacht typeren in een omschrijving, of een lijstje symptomen is niet alleen lastig, je kunt ook makkelijk de verkeerde conclusies trekken. Het is heel waarschijnlijk dat je nergens op mijn site precies de klachtomschrijving vindt die bij jouw gevoelens past. Misschien wel delen, maar niet helemaal.
Het beste kan ik je helpen als je me belt of een e-mail stuurt. Dan kun jij precies vertellen hoe het zit, en ik kan je een genuanceerd beeld schetsen van wat er aan de hand is en wat je kunt doen aan jouw psychologische klachten.